İş Yerinde Kalp Krizi İş Kazası Mı?

30May
2020

İş Yerinde Kalp Krizi İş Kazası Mı?

İŞ KAZASI NEDİR?

Hukukumuzda 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesine göre iş kazası;

• Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada,
• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
• Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
• Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
• Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olaydır.

İŞYERİNDE GEÇİRİLEN KALP KRİZİ İŞ KAZASI MIDIR?

İşçinin işyerinde kalp krizi geçirmesinin iş kazası olup olmadığı uygulamada tartışma yaratan bir konuydu. Ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2004/21-529 Esas ve  2004/527 Karar nolu hükmüyle işyerinde meydana gelen kalp krizini iş kazası saydığı, bir olayın iş kazası sayılabilmesi için Kanunda bulunmayan harici etki ile meydana gelme gibi bir şartın aranmasının geçerli kabul edilemeyeceğini, kalp krizi ile yapılan iş ya da işyeri koşulları arasında uygun bir illiyet bağının varlığını tespit etmenin bir çok olayda son derece zor hatta imkansız olduğunu belirtmiştir.

Bu ilke karara dayanarak da Yargıtay kararlarında iş yerinde geçirilen kalp krizinin iş kazası olduğu tutarlı bir şekilde kabul görmektedir. Yargıay’ın içtihatlarına göre evet, iş yerinde kalp krizi geçirmek iş kazasıdır.

Aynı zamanda SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 29.09.2016 tarihinde yayınlanan “Kısa vadeli sigorta kolları uygulamaları” konulu 2016/21 sayılı SGK Genelgesi’nin; “Sigortalının iş yerinde kalp krizi geçirmesi veya başka bir hastalık nedeniyle ölmesi ya da ruhen veya bedenen hemen veya sonradan engelli hale gelmesi iş kazası olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi gereği işyerinde kalp krizi geçirilmesi iş kazası olarak sayılacaktır.

İŞVEREN TÜM İŞ KAZALARINDAN SORUMLU MU?

Kanundaki tanım dikkate alındığında iş yeri sahası içerisinde, iş için görevlendirme yapılan zamanlarda, işverence sağlanan araçla işe gidip gelirken ve çalışan annenin süt verme zamanlarında dahi gerçekleşen kazalar iş kazası olarak değerlendirilebilmektedir.

Burada dikkat edilmesi gereken husus işverenin her iş kazasının sonuçlarından sorumlu olup olmayacağıdır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu işverenin iş kazalarına karşı yükümlülükleri ve temek ilkeleri düzenlemektedir:

Kanunun 4. Maddesine göre İşverenin Genel Yükümlülükleri:

• Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.
• İş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
• Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
• Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
• Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.

Bu yükümlülüklerle ilgili iş yeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet almak da işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır. Ayrıca çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kendilerine yüklenen yükümlülükleri yerine getirmiyor olması işvereni bu sorumluluklardan kurtarmayacaktır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na göre Risklerden Korunma İlkeleri:

İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:

• Risklerden kaçınmak.
• Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
• Risklerle kaynağında mücadele etmek.
• İşin kişilere uygun hale getirilmesi için iş yerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen göstermek, özellikle tekdüze çalışma ve üretim temposunun sağlık ve güvenliğe olumsuz etkilerini önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
• Teknik gelişmelere uyum sağlamak.
• Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.
• Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.
• Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.Çalışanlara uygun talimatlar vermek.

İşveren, yukarıdaki maddeler ile yapılan işin niteliği gereği alınması gerekli önlemleri almakla yükümlü olup, bu önlemleri almasına rağmen iş kazasının meydana gelmiş olması ya da önlenemez riskler ile işçiden kaynaklı sebepler ile kaza ve zarar oluşmuşsa nedensellik bağını ortadan kaldırabilecek ve bu durumda da işverenin sorumluluğu ortadan kalkacak ya da kusur oranı düşecektir.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin 2015/10611 Esas ve 2017/2289 Karar sayılı İlamı’nda iş kazasının tespitinde işverenin kusurlu olup olmamasının önemli olmadığı vurgulanmıştır;

“…Somut olay incelendiğinde, davacılar murisinin, olay tarihinde, işyerinde bulunduğu sırada, fenalaştığı ve işyeri hekimi tarafından yapılan muayenede, murisin, kalp krizi geçirdiğinin anlaşılması üzerine ilk müdahalenin yapılarak hastaneye ambulansla gönderildiği ve hastanede, yapılan müdahaleye rağmen hayatını kaybettiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, murisin işe başlamadan önce gerekli raporları almış ve davalı şirketin, işveren olarak tüm sorumluluğu yerine getirmiş olmasına göre, işverene, bir kusur atfedilemeyeceği gözetilerek yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş ise de, işverenin kusursuz olup olmayacağı hususunun iş kazasının tespitinde bir öneminin bulunmadığı ayrıca kalp krizinin iş yerinde iken çalışma esnasında meydana geldiği dikkate alındığında meydana gelen olayın bir iş kazası olduğunun kabulü gerekir…“

Yukarıda belirttiğimiz ve Yargıtay’ın hükmettiği gibi iş yerinde kalp krizi, beyin kanaması, felç gibi rahatsızlıklar ve bunların sonucunda oluşan vefatı ş kazası kabul etmektedir. İşveren yasal yükümlülüklerini hiç yerine getirmemişse yada eksikleri varsa bu durumda iş kazası olarak nitelendirilecek kalp krizinden, beyin kanamasından da sorumlu olacaktır.

Corona virüs iş kazası mıdır? Konuyla ilgili yazımızı buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

İŞ KAZASI GEÇİREN İŞÇİNİN HAKLARI NELERDİR?

İş kazası geçiren işçi, hayattaysa aşağıda belirteceğimiz yasal hakları bizzat kendisi kullanabilecektir. Ancak işyerinde geçirdiği iş kazası sonucu hayatını kaybeden işçinin haklarını ise yasal mirasçıları talep edebilecektir. İş kazası geçiren işçinin yada mirasçılarının yasal hakları nelerdir?

Önemle belirtmek gerekir ki iş kazasında taşeron firmalarda çalışan işçiler hem asıl işverene hem de alt işverene başvurarak aşağıdaki zararları talep edebilirler.

İş Kazası Nedeniyle Maddi Manevi Tazminat Hakları;

İş kazası geçiren işçi yada işçi vefat ettiyse mirasçıları iş kazası nedeniyle uğranılan zararların giderilmesi için işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açılabilmektedir. İşçinin kusuru, yaşı, aylık geliri tazminat miktarını etkileyecektir. İş kazası nedeniyle tazminat davalarını derin hukuki bilgi ve tecrübe gerektirmektedir. Bu nedenle iş kazası davalarında uzman bir avukatla davayı takip etmeniz gerekmektedir.

İş Kazası Nedeniyle SGK Tarafından Sağlanan Haklar;

İş kazası geçiren işçi eğer sağ ise geçici iş göremezlik ücreti alabilir. İş kazası nedeniyle malul olan işçinin vücudunda oluşan maluliyet oranı dikkate alınarak yüzde 10’dan fazla maluliyet varsa sürekli iş göremezlik geliri de işçiye tanınan haklar arasındadır.

Ayrıca işçinin iş kazası nedeniyle vefat etmesi halinde mirasçılarına ölüm aylığı bağlanacaktır. Bu aylığa ilaveten iş kazasıyla vefat eden işçinin mirasçılarına cenaze yardımı yapılacaktır. Eğer iş kazasından vefat eden işçinin kız çocuğu varsa çeyiz yardımı da SGK tarafından yapılacaktır.

İş Kazası Nedeniyle Ceza Davası Hakkı;

İşçinin işyerinde iş kazası geçirmesi nedeniyle yaralanması yada vefat etmesi halinde işverene ve yasal yükümlülükleri yerine getirmeyenlere Türk Ceza Kanunu kapsamında taksirle yaralamaya sebep olma yada taksirle ölüme sebep olma suçlarından ceza davası açılabilecektir.