Biz Sizi Arayalım

divider

İş Kazasından Kaynaklı Maddi Manevi Tazminat Davası

separator

İş Kazasından Kaynaklı Maddi Manevi Tazminat Davası

/ 4 Comments /

İş Kazası Nedir?

Bir işçinin yaralanmasıyla veya vefat etmesiyle sona eren ve iş kazası olarak dile getirdiğimiz durumları, Türk Hukuku’nda Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesi düzenlemektedir. Kanuna göre iş kazası;

  • Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada,
  • İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
  • Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
  • Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
  • Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında olaylardır. Bu olaylar nedeniyle sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getiren olaylara denmektedir.

İş kazalarında görevli-yetkili mahkeme, iş kazalarında zamanaşımı gibi konularda genel bir bilgi almak istiyorsanız buraya tıklayabilirsiniz.

Bu yazımızda iş kazası sebebiyle maddi ve manevi tazminat ile ilgili bilgiler paylaşılmaktadır.

İş Kanunu’na Göre İşyeri Kavramı

İş Kanunu’nun 2. Maddesine ve Yargıtay kararlarına göre işyeri kavramı oldukça geniş yorumlanmaktadır. Buna göre işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir.

Bir işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) işyeri kabul edilir. Bununla birlikte dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.

İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. Örneğin işyerine ait araçla işi gereği seyahat eden kişinin geçirdiği trafik kazası iş kazası olarak değerlendirilebilecektir. Hatta bazı durumlarda işçinin işyerinde geçirdiği beyin kanaması, kalp krizi dahi iş kazası olarak kabul edilmektedir. Detaylı bilgi için tıklayın.

Hatta işyeri servisi, eğitim alınan alanlar gibi yerlerde işyeri kavramı içerisinde değerlendirilebilecektir.

İş Kazası Geçiren İşçinin Hakları Nelerdir?

İş Kazası Davası

Bir işyerinde veya işyeri sayılan ortamlardan birinde kaza geçiren kişinin, işverenden ve Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bazı hak talepleri olabilir. Unutmamak gerekir ki her iş kazası vakası birbirinden farklıdır. Ve ortaya çıkan kusur, zarar, sebep-sonuç ilişkisi gibi kıstaslar alabileceğiniz hakları ve miktarlarını etkiler.

İş Kazası Geçiren İşçinin İşverenden Talep Edebilecekleri:

Zarar gören işçinin iş kazasından dolayı uğradığı zararı giderebilmesi için en önemli talebi iş kazasından kaynaklı maddi ve manevi tazminattır.

  • İşçi, iş kazası nedeniyle uğradığı maddi zararlar varsa bu zararların tazminini talep edebilir.
  • İşçinin vücudunda oluşan hasar nedeniyle iş gücü kaybı varsa iş gücü kaybı tazminatı talebinde bulunabilir.
  • İşçinin kaza nedeniyle uğradığı manevi zararlar varsa iş kazasından kaynaklı manevi tazminat talebinde bulunabilir.
  • Eğer işçi vefat ettiyse yakınları destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.

İş Kazası Geçiren İşçinin SGK’dan Talep Edebilecekleri:

İş kazası geçiren işçi sağ ise kendisi, kaza nedeniyle vefat ettiyse yasal mirasçıları Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan da iş kazasına bağlı olarak bazı taleplerde bulunabilirler:

  • Vücudunda oluşan hasar nedeniyle bir süre çalışamayan işçiye iş göremezlik ödeneği, sürekli olarak çalışamayacak durumda olan işçiye ise sürekli iş göremezlik ödendiğinden gelir bağlanabilir.
  • İşçi vefat ettiyse yakınlarına ölüm aylığı bağlanabilir.
  • İşçinin vefatı durumunda yakınlarına cenaze masrafları için ödeme yapılabilir.
  • Vefat eden işçinin kız çocuğu varsa evlenme ödeneği(çeyiz parası) verilebilir.

Yukarıda açıkladığımız tüm talepler ilgili Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından yapılacak iş kazası tahkikatının neticesine göre belirlenecektir.

İş Kazası Nedeniyle İşverenin Cezai Sorumluluğu

İşveren tarafından iş kazasının oluşumunda haksız bir fiili veya gerekli tedbirleri almaması, özeni göstermemesi durumu söz konusuysa savcılık tarafından soruşturma yapılacak ve dosya mahkemeye sevk edilecektir. Ceza mahkemesinde yapılacak yargılamada da işverenin ceza hukuku anlamında sorumluluğu tespit edilirse hapis cezası veya adli para cezası ile de cezalandırılabilecektir.

İş Kazasından Kaynaklı Maddi Tazminat Talepleri

İşçi, işyerinde veya işyeri kabul edilen alanlardan birinde geçirdiği kaza nedeniyle maddi olarak zarara uğrarsa aşağıdaki konularda iş kazasından kaynaklı maddi tazminat talebinde bulunabilecektir.

Yaşanan iş kazası nedeniyle vefat gerçekleşmişse cenaze giderleri, işçinin ölmeden önceki hastane ve tedavi giderleri, çalışma gücünden yoksun kalınması veya azalmasından kaynaklı zararlar ile vefat sonrası yakınlarının destekten yoksun kalması sebebiyle maddi tazminat olarak talep edilebilir.

Yaralanma ile sonuçlanan iş kazalarında maddi tazminat talep edilebilecek hususlar vefattan farklıdır. Bu durumda tedavi masrafları, işçinin çalışamadığı süreye ilişkin gelir kaybı, çalışma gücünden yoksun kalınması veya azalması durumunda maddi zararlar, ekonomik geleceğin sarsılmasından kaynaklı zararlar iş kazasından kaynaklı maddi zararlar olarak talep edilebilir.

İş kazası sebebiyle maddi tazminat, işveren aleyhine açılacak dava ile talep edilebilmektedir. Bu bağlamda maddi zarara uğrayan işçi (işçinin vefat etmesi durumunda yakınları) işverene açacakları tazminat davası ile maddi kayıplarının telafisini talep edebilirler.

İş Kazasından Kaynaklı Manevi Tazminat Talepleri

İşyerinde uğradığı kaza nedeniyle vücut bütünlüğü zarar gören veya vücudunda kalıcı bir hasar oluşmasa dahi zarar görebilir. İşçinin yaşadığı olay, tedavi ve iyileşme süreci birlikte ele alındığında manevi olarak da zarara uğrayan işçi, manevi tazminata da hak kazanır.

Örneğin iş kazası nedeniyle işçinin yüzünde veya vücudunda kalıcı bir iz bulunması, tedavi sürecinde hastaneye gidiş-gelişler nedeniyle yaşadığı üzüntüler ve ızdıraplar varsa hukuk düzeni bu durumda manevi tazminat hakkı tanımaktadır.

Ancak ülkemizde manevi tazminatın bir zenginleşme aracı olmaması gerektiği de mahkeme kararlarıyla belirlenmiştir.

Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2019/4280 Esas ve 2020/5815 Karar sayılı İlamı’nda manevi tazminatın belirlenmesi şu şekilde karara bağlanmıştır

“…Hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir.

O halde, bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 tarihli ve 7/7 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir

Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı, olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır…”

Görüldüğü üzere manevi tazminatın belirlenmesinde birçok farklı kriter esas alınarak karar verilecektir.

İş Kazası Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kazadan kaynaklı tazminat hesaplanması oldukça karmaşık, teknik uzmanlık gerektiren bir alandır. İş kazasından kaynaklı maddi tazminat hesaplanmasında Yargıtay tarafından dikkate alınan hesaplama yöntemleri mevcuttur.

Ancak her somut olayda yapılacak hesaplama birbirinden farklı sonuçlar verecektir.

Yaralanan veya vefat eden işçinin yaşı, mesleği, geliri, olaydaki kusuru, kaçınılmazlık faktörü, maluliyet oranı, işçinin evli/çocuklu olup olmaması gibi birçok etken mahkemece belirlenecek tazminatı etkileyecektir.

Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin 2019/4040 Esas ve 2020/2900 Karar sayılı İlamı’nda ve birçok kararında TRH 2010 tablosunun uygulanması gerektiğini içtihat etmiştir:

“…Uygulamada, sigortalının veya hak sahibinin bakiye ömürleri 1931 tarihli “PMF ( Population Masculine et Feminine )” Fransız yaşam tablosundan yararlanılmakta ise de; Başkanlık Hazine Müsteşarlığı, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Aktüerya Bilimleri Bölümü, BNB Danışmanlık, Marmara Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi’nin çalışmalarıyla “TRH2010” adı verilen “Ulusal Mortalite Tablosu” hazırlanmış olup Sosyal Güvenlik Kurumunun 2012/32 Sayılı Genelgesiyle de ilk peşin sermaye değerlerinin hesabında anılan tabloların uygulanmasına geçilmiştir.

Gerçek zarar hesabı özü itibariyle varsayımlara dayalı bir hesap olup gerçeğe en yakın verilerin kullanılması esastır. Bu durumda, ülkemize özgü ve güncel verileri içeren TRH 2010 tablosunun bakiye ömrün belirlenmesinde nazara alınmalıdır. İş kazasından kaynaklı tazminat davaları yukarıda açıkladığımız gerekçelerle her olayda farklılık gösteren ve her aşamasında teknik bilgi gerektiren davalardır. İş kazası davalarıyla ilgili hukuki danışmanlık almak için bizimle irtibata geçebilirsiniz…”

İş Kazası Davalarında Avukat Desteği

Yukarıda detaylarıyla anlattığımız üzere iş kazası davaları hem maddi hem manevi talepler yönünden teknik ve tecrübe gerektiren bir alandır. Bu nedenle yaşamış olduğunuz iş kazasıyla ilgili bir dava açmadan önce mutlaka hukuki destek almanız faydalı olacaktır. Bu sebeple davanızı bir avukatla takip etmenizi öneriyoruz.

Sizde iş kazalarında maddi manevi tazminat davalarıyla ilgili bilgi almak isterseniz 0532 652 54 54 nolu telefondan bize ulaşabilirsiniz.

Av. Mesut Kavak

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,
separator

Comments 04

Comments are closed

separator