Biz Sizi Arayalım

divider

İkinci El Araçlarda Ayıp

separator

İkinci El Araçlarda Ayıp

/ 0 Comments /

Ülkemizde her gün binlerce ikinci el araç alınıp satılmaktadır. Her ne kadar son yıllarda ekspertiz kavramı hayatımıza girse bile bazen kötüniyetli kişiler, bazen de gerçekten bilgi sahibi olmayan kişiler tarafından ikinci el araç alanlar mağdur edilmektedir.

Özellikle aracın kilometresiyle oynanması, TRAMER kaydında usulsüzlük yapılması, motor ve mekanik durumla ilgili yanıltıcı bilgi verilmesi nedeniyle oluşan mağduriyetler ciddi şekilde arttı. Peki aldığınız araç ayıplıysa neler yapabilirsiniz? İkinci el araç satın alan tüketicinin hakları nelerdir? Bu yazımızda değerlendiriyoruz. Detaylı bilgi almak için bize yazabilir veya telefonla irtibat kurabilirsiniz.

Borçlar Kanunu Yönünden Ayıp Kavramı

TBK m.219’a göre; Satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur.

Ayıp kavramı, ayıbın niteliğine  göre açık ve gizli ayıp olmak üzere ikiye ayrılır. Uygulamada malda hangi ayıp türünün bulunduğuna göre farklı sonuçlar ortaya çıkacaktır. Kısaca açıklamak gerekirse;Ayıplı Araç Davası

Açık Ayıp: İlk bakışta,  gözden geçirme ile anlaşılabilen ayıplardır. Örneğin aracın sağ kapısındaki çizikler, camındaki çatlaklar açık ayıbı oluşturur.

Gizli Ayıp: İlk bakışta anlaşılamayan,  zamanla ortaya çıkan ayıplardır. Örneğin motorun sorunlu olması.

Alıcı teslim aldığı maldaki ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür. Alıcı bu bildirimi makul bir sürede yapmalıdır. Bildirim süreleri teslim alınan malda otaya çıkan ayıp çeşidine göre farklılık gösterecektir.

Alıcının Maldaki Ayıbı Bildirim Yükümlülüğü

TBK m.223’e göre

Alıcı, devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu tür bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir; bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır.

Şeklinde düzenlenmiştir.

İkinci El Araçlarda Ayıp

Günümüzde ikinci el araç piyasasına gösterilen rağbet birçok hukuki uyuşmazlığı da beraberinde getirmiştir.

Satıcı Araçtaki Ayıbı Bilmese Dahi Sorumludur

Yargıtay 13.Hukuk Dairesi’nin 2016/4472 E. ve 2018/6303 K. sayılı kararında, “ Satışa konu araç hukuki ayıplıdır. Satıcı ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur.” şeklinde ifade edilmiştir.

Buna göre satıcı araçtaki ayıbı bilmese dahi nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından sorumludur.

Örneğin uygulamada sıklıkla karşılaştığımız üzere araçların daha önceki sahiplerinin,  kilometre sayaçları ile oynaması halinde durumu fark eden alıcı, aracı  kendisine satan son satıcıya dava açabilir. Bu durumda satıcının aracın kilometresinin değiştirildiğini bilmesine gerek yoktur.

Satıcı Alıcıya Açık ve Dürüstçe Bildirdiği Ayıplardan Sorumlu Değildir.

Satıcı TBK m.222/1’e göre satış sözleşmesinin kurulduğu sırada alıcı tarafından bilinen ayıplardan sorumlu değildir. Ancak bu düzenlemeye rağmen ayıbı alıcıya bildirse dahi bazı durumlarda sorumlu olabilmektedir.

Örneğin satıcının alıcıya aracın sağ ön hava yastığında bir sorun olduğunu bildirdiği ve alıcının bunu kabul ederek aracı satın aldığı ihtimalde daha sonradan yapılan inceleme ile hava yastığının değişmesinin  gerekmesi halinde satıcı bunu alıcıya bildirdiğini ve sorumluluğunun olmadığını iddia edemez. Satıcı tarafından yapılan bildirim açık ve dürüst olmalıdır.

Araçtaki Ayıpların Alıcıya Bildirildiğinin İspatı Satıcıdadır

Araçtaki ayıpların alıcıya bildirildiğinin ispatı satıcıdadır. Günümüzde ikinci el araç satışları çoğunlukla internet ilanları üzerinden yapılmaktadır. Bu şekilde yapılan satışlar satıcının araçtaki ayıpları alıcıya bildirdiğinin ispatı niteliğindedir.  Bu bildirimlerin sözlü olarak yapıldığı durumlarda ise ne yazık ki ileride ispat açısından sorunlar yaşanmaktadır. Bunların önüne geçebilmek için araçtaki ayıpların yazılı olarak bildirilmesi oldukça önemlidir.

Alıcının Ekspertiz İncelemesi Yaptırma Zorunluluğu Yoktur

Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2016/26690 E.  ve  2019/9299 K. Sayılı kararında da hükmedildiği üzere;

Davacının, satın aldığı araçla ilgili olarak Trafik Şube Müdürlüğü’nce tutulan kayıtları, aracın sigorta kayıtlarını, TRAMER kayıtlarını inceleme, TRAMER’e SMS atarak bilgi edinme yükümlülüğü de yoktur. 

Söz konusu karara göre satıcı sonradan ortaya çıkan gizli ayıplar hakkında alıcının gerekli sorgulamaları yaptırmadığını (ekspertiz, sigorta kayıtları, tramer kaydı vb.) bu nedenle de gözden geçirme yükümlülüğüne aykırı davrandığını iddia ederek sorumluluktan kurtulamaz.

ALICININ SEÇİMLİK HAKLARI

Alıcının m.227 de düzenlenen seçimlik hakları kazabilmesi için araçta ortaya çıkan açık veya gizli ayıpları kanunun belirlediği şekilde satıcıya bildirmiş olması gerekmektedir.

m.227’ye göre  4 adet seçimlik hakkı mevcuttur. Bunlar;

  1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme.
  2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.
  3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.
  4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini istemedir.

Buna karşılık satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir.

Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir.

Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir.

Ayrıca tüm bunların yanında alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır.

ZAMANAŞIMI

TBK m.231’e göre – Satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her türlü dava, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Alıcının satılanın kendisine devrinden başlayarak iki yıl içinde bildirdiği ayıptan doğan def’i hakkı, bu sürenin geçmiş olmasıyla ortadan kalkmaz.

Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz.

Sıfır yada ikinci el aracın ayıplı olması nedeniyle açacağınız davalarla ilgili bilgi ve destek için 0216 428 54 54 nolu telefondan bize ulaşabilirsiniz.

 

separator

No comments so far!

Comments are closed

separator